استیون ادوین کینگ (Stephen Edwin King)، متولد ۲۱ سپتامبر ۱۹۴۷ در پورتلندِ مینِ آمریکا، مشهور به “سلطان ژانر وحشت”، یکی از پرکارترین و تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر است. بیش از ۳۵۰ میلیون نسخه از کتابهایش در جهان فروخته شده، و آثارش به ۳۳ زبان ترجمه شدهاند. او با خلق بیش از ۶۰ رمان و ۲۰۰ داستان کوتاه، مرزهای ژانرهای وحشت، فانتزی، و تعلیق را گسترش داده است .
دوران کودکی و نوجوانی
- تولد و خانواده: پدرش، دونالد کینگ، خانواده را زمانی که استیون ۲ ساله بود ترک کرد. مادرش، نلی روث، او و برادر بزرگترش دیوید را بهتنهایی بزرگ کرد. آنها به دلیل مشکلات مالی، بین ایالتهای ایندیانا، کنتیکت و مین در نقل مکان بودند .
- شروع نویسندگی: در ۱۱ سالگی، پس از سکونت در دورهامِ مین، اولین داستانهای ترسناک خود را با الهام از کمیکبوکهای EC Comics نوشت. داستان «من یک دزد قبر نوجوان بودم» (۱۹۶۵) اولین اثر منتشرشدهاش در یک فانزین بود .
- تراژدی پنهان: در کودکی شاهد مرگ دوستش در یک سانحه بود، اما هیچگاه جزئیات آن را بهخاطر نیاورد. برخی منتقدان این رویداد را منشأ تاریکیهای موجود در آثارش میدانند .
تحصیلات و ازدواج
- دانشگاه مین: در ۱۹۶۶ با بورس تحصیلی وارد دانشگاه شد. در رشته زبان انگلیسی تحصیل کرد و برای روزنامه دانشجویی The Maine Campus مینوشت. در همین دوره، همسر آیندهاش، تابیتا اسپروس، را در کتابخانه دانشگاه ملاقات کرد .
- ازدواج و فرزندان: در ۱۹۷۱ با تابیتا ازدواج کرد. آنها سه فرزند دارند: نائومی (روحانی)، جو هیل و اوون کینگ (هردو نویسنده مشهور). جو و اوون در برخی پروژههای ادبی با پدر همکاری کردهاند .
شروع حرفه نویسندگی
- نخستین فروش حرفهای: داستان کوتاه «کف شیشهای» (۱۹۶۷) را به مجله Startling Mystery Stories فروخت .
- سالهای تنگدستی: پس از فارغالتحصیلی در ۱۹۷۰، نتوانست شغل تدریس پیدا کند. بهعنوان کارگر خشکشویی، سرایدار و پمپبنزین کار میکرد و داستانهایش را به مجلات مردمی میفروخت .
- نقطه عطف: رمان کری:
- پیشنویس اولیه را دور انداخت، اما تابیتا آن را از سطل زباله نجات داد و او را به ادامه کار تشویق کرد.
- در ۱۹۷۳، انتشارات دابلدی رمان را با پیشپرداخت ۲٬۵۰۰ دلار خریداری کرد.
- فروش حق انتشار کتاب به نیوآمریکن لایبرری ۴۰۰٬۰۰۰ دلار سود داشت و کینگ را قادر کرد تا تماموقت بنویسد .
آثار شاخص و تحولات حرفهای
دهه ۱۹۷۰: تولد یک اسطوره
- کری (۱۹۷۴): داستان نوجوانی با قدرت تلهکینزی که توسط همکلاسیها آزار میبیند. فیلم اقتباسی آن (۱۹۷۶) توسط برایان دی پالما ساخته شد .
- درخشش (۱۹۷۷): الهامگرفته از اقامت کوتاه کینگ در هتل استنلیِ کلرادو. فیلم کوبریک (۱۹۸۰) از مشهورترین اقتباسهای سینمایی تاریخ شد .
- مسیر سبز (۱۹۹۶): رمانی درباره زندانیان مرگ که جایزه برام استوکر را برد و فیلم آن (۱۹۹۹) نامزد اسکار شد .
خروج از ژانر وحشت
- مجموعه برج تاریک (۱۹۸۲–۲۰۱۲): حماسه فانتزی-علمی تخیلی با ۸ جلد، ترکیبی از وسترن و کابوسهای فراطبیعی .
- رستگاری در شاوشنک (۱۹۸۲): در مجموعه فصلهای متفاوت منتشر شد. فیلم ۱۹۹۴ با بازی مورگان فریمن، اغلب بهعنوان «بهترین فیلم تاریخ» رتبهبندی میشود .
سبک و درونمایههای ادبی
- ترس از ناشناخته‌ها: ترکیب عناصر روزمره (مثل اتومبیل در کریستین) با وحشت فراطبیعی .
- تمرکز بر روانشناسی: در آثار متأخر مانند دولورس کلیبورن (۱۹۹۲)، بهجای هیولاهای فیزیکی، به ترسهای درونی و چالشهای زنان پرداخت .
- انتقاد اجتماعی: در آقای مرسدس (۲۰۱۴)، بحرانهای جامعه آمریکا (مثل خشونت و نابرابری) را با ژانر جنایی ترکیب کرد .
تأثیر بر سینما و تلویزیون
بیش از ۱۰۰ اثر از کینگ به فیلم، سریال یا نمایش تبدیل شدهاند. برجستهترین اقتباسها:
| عنوان | سال | کارگردان | نکته |
|---|---|---|---|
| رستگاری در شاوشنک | ۱۹۹۴ | فرانک دارابونت | براساس داستان کوتاه کینگ |
| آن | ۲۰۱۷ | اندی موسکیتی | پرفروشترین فیلم ترسناک تاریخ |
| موسسه | ۲۰۱۹ | جک بنی | سریال محبوب اپیکس |
فیلم درخشش (۱۹۸۰) هرچند برای کینگ «بیشازحد از رمان فاصله داشت»، اما نماد سینمای وحشت شد .
زندگی شخصی و چالش‌ها
- اعتیاد: در دهه ۱۹۸۰ به کوکایین معتاد شد. همسرش با نمایش لوازم مصرف مواد به او هشدار داد: «درمان را انتخاب کن یا بیرون!». کینگ پاکی خود را بازیافت و این تجربه را در مسیر سبز منعکس کرد .
- حادثه تصادف: در ۱۹۹۹، هنگام پیادهروی در جاده، با ون تصادف کرد. چندین شکستگی استخوان و پارگی ریه داشت. بهبودی او یک سال طول کشید و در این دوره کتاب نوشتن: یادگار هنر را تکمیل کرد .
- فعالیتهای بشردوستانه: با همسرش بورسیه‌های تحصیلی برای دانش‌آموزان محلی تأمین میکند و از مؤسسات خیریه ملی حمایت مالی میکند .
جوایز و افتخارات
- نشان ملی هنر آمریکا (۲۰۱۴) برای تأثیر بر فرهنگ عامه .
- جایزه برام استوکر (۱۵ بار) برای آثار ترسناک مانند مسیر سبز و موسسه .
- جایزه ادگار آلن پو (۲۰۱۵) برای آقای مرسدس در ژانر جنایی .
در ۲۰۰۳، بنیاد ملی کتاب آمریکا به او مدال مشارکت برجسته در ادبیات اعطا کرد؛ اقدامی که مشروعیت ادبی او را پس از سالها بیتوجهی منتقدان تثبیت کرد .
سخن پایانی
استیون کینگ در ۷۷ سالگی همچنان مینویسد. آخرین رمانش، You Like It Darker (۲۰۲۴)، مجموعه داستانهای کوتاه با درونمایههای مرگ و گذر زمان است. او در مصاحبهای تأکید میکند:
«ترسناکترین داستانها، آنهایی هستند که امکان رخدادشان وجود دارد» .
آثار کینگ نهفعالیات در ژانر وحشت را متحول کرده، بلکه با نفوذ به سینما و فرهنگ عامه، میراثی ماندگار در ادبیات جهان ایجاد کرده است.